Những tác dụng của cây nhọ nồi trong chữa bệnh dân gian

Cây nhọ nồi được biết đến là một vị thuốc quen thuộc trong dân gian. Vậy cây nhọ nồi chữa bệnh gì? Hãy tìm hiểu những tác dụng của cây nhọ nồi trong bài viết dưới đây nhé.

Đặc điểm của cây nhọ nồi

Cây nhọ nồi còn có một số tên gọi khác là cỏ mực, thủy hạn liên, hạn liên thảo, bạch hoa thảo. Ở nước ta, loại cây này được phân bố chủ yếu ở vùng đồng bằng, trung du và miền núi có độ cao khoảng 1500m. 

Cây nhọ nồi thường  cao khoảng 30 – 40cm, mọc thẳng hoặc bò ngang trên mặt đất và phân thành nhiều nhánh. Lá cây hình mác, dài khoảng 4 – 8cm và thường mọc đối nhau, bên cạnh đó mặt lá thường có nhiều lông trắng nhỏ và có mép răng cưa thưa. Thân cây cứng có màu lục hoặc đỏ tía và có lớp lông trắng bên ngoài. Hoa màu trắng, khá nhỏ và thường mọc thành cụm ở ngọn thân hoặc kẽ lá thành đầu. Quả của cây nhọ nồi khá bé và có 3 cạnh hơi dẹt.

Tìm hiểu những tác dụng của cây nhọ nồi 

Trong cây nhọ nồi có chứa nhiều chất tốt cho sức khỏe, thường được sử dụng trong các bài thuốc dân gian chữa bệnh liên quan đến huyết và một số bệnh khác nhau. Vậy cây nhọ nồi có tác dụng gì?

Tác dụng của cây nhọ nồi trong Đông y

Theo Đông y, cây nhọ nồi có vị chua và tính hàn. Vị thuốc được dùng là bộ phận trên mặt đất của cây, có thể dùng cây tươi hoặc cây đã phơi khô. Các bài thuốc từ cây nhọ nồi có tác dụng lương huyết, ích âm, cầm máu, bổ thận và cũng được dùng để chữa trị can thận âm hư, các chứng huyết nhiệt, mề đay, sốt cao, chảy máu cam… 

Tại Ấn Độ, cây nhọ nồi thường được sử dụng để điều trị bệnh gan và dùng làm thuốc giúp bồi bổ cơ thể hoặc chữa bệnh lý vàng da. Bên cạnh đó, cây nhọ nồi còn được dùng để cải thiện chứng khó tiêu, choáng váng, đau răng hoặc để chữa lành vết thương. Còn ở Trung Quốc, loại cây này được sử dụng để chữa trị các bệnh như đau mắt, cầm máu, ho ra máu, vàng da, sưng gan và chữa đau lưng. 

Tại Việt Nam, cây nhọ nồi là một dược liệu quen thuộc trong các bài thuốc dân gian có tác dụng cầm máu, chữa nha chu, điều trị sưng bàng quang, sưng đường tiểu… Không chỉ vậy, loại cây này cũng được dùng để chữa sốt xuất huyết, trị mụn nhọt đầu đinh, chống ung thư và một số bệnh lý khác.

Những tác dụng của cây nhọ nồi trong chữa bệnh dân gian

Tác dụng của cây nhọ nồi trong Tây y

Theo nghiên cứu của khoa học hiện đại, cây nhọ nồi có chữa những hoạt chất như sau: tanin, alcaloid, chất đắng, các dẫn chất thiophen, như dithienyl acetylen ester, α terthienyl, terthienyl aldehyd ecliptal, các chất wedelolacton, sitosterol, stigmasterol, daucosterol; saponin: ecliptasaponin A, B, C. 

Những chất này đã được chứng minh tốt cho sức khỏe, thường được sử dụng như một thành phần trong các bài thuốc chữa bệnh liên quan đến huyết và một số bệnh khác nhau.

– Cầm máu: Trong cây nhọ nồi chứa hoạt chất tanin có tác dụng làm đông máu nhanh và cầm máu rất tốt.

– Chống viêm, kháng khuẩn: Các hoạt chất có trong cây nhọ nồi có thể tiêu diệt một số vi khuẩn như amip, tụ cầu khuẩn, trực khuẩn viêm ruột thừa và trực khuẩn bạch cầu bacillus diphtheria. Với công dụng đó, loại cây này được dùng để chữa bệnh lây nhiễm khuẩn ngoài da khá hiệu quả.

– Dưỡng da và giúp đen tóc: Cây nhọ nồi có thể giúp cải thiện quá trình tuần hoàn máu, giúp lưu thông máu đến da, đặc biệt với da đầu. Từ đó, tóc và da được nuôi dưỡng chắc khỏe và mềm mịn.

– Hỗ trợ chống ung thư và tăng cường hệ miễn dịch: Các chất trong cây nhọ nồi giúp kích hoạt tế bào lympho T hiệu quả và có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, từ đó có khả năng phòng chống bệnh ung thư dạ dày.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây nhọ nồi

Từ xa xưa, trong dân gian đã lưu truyền những bài thuốc từ cây nhọ nồi để trị một số triệu chứng và các bệnh nhất định.

Chữa viêm họng

Nếu bị đau họng, khi nuốt bị đau hay họng sưng tấy, bạn hãy dùng khoảng 20g cỏ nhọ nồi và 20g bồ công anh, 12g củ rễ quạt, 16g kim ngân hoa cùng với 16g cam thảo đất để sắc lấy nước uống. Mỗi ngày bạn nên dùng 1 thang thuốc này và kiên trì áp dụng từ 3 – 5 ngày sẽ khỏi.

Chữa sốt cao

Khi bị sốt cao, bạn hãy dùng khoảng 20g các loại gồm cỏ nhọ nồi, sài đất, củ sắn dây, cùng với 16g cam thảo đất, 16g cây cối xay, 12g ké đầu ngựa để sắc lấy nước uống mỗi ngày 1 thang. Bài thuốc từ cây nhọ nồi này sẽ giúp bạn hạ sốt nhanh chóng, đặc biệt đối với những trường hợp bị cảm nhưng khó dùng kháng sinh. 

Chữa chảy máu cam

Cây nhọ nồi có tác dụng cầm máu rất tốt nên thường được dùng để đắp lên vết thương nhỏ bị chảy máu. Bên cạnh đó, loại cây này còn được dùng để chữa chảy máu cam rất tốt. Bạn dùng cây nhọ nồi cùng với 16g cam thảo đất, hoa hòe sao đen mỗi vị 20g, sau đó sắc nước uống mỗi ngày 1 thang.

Những tác dụng của cây nhọ nồi trong chữa bệnh dân gian

Chữa mề đay

Khi bị nổi mề đay, mẩn ngứa, bạn có thể uống nước sắc từ cây nhọ nồi kết hợp với đắp phần bã lên vùng da bị sưng sẽ giúp nhanh khỏi. Thang thuốc này bao gồm nhọ nồi, lá khế, rau diếp cá, lá xương sông, lá dưa chuột, lá huyệt dụ và lá nhài giã nát để lấy nước và bã đề dùng.

Chữa chứng tưa lưỡi ở trẻ

Khi trẻ bị tưa lưỡi, cha mẹ hãy lấy một ít lá hẹ và lá cây nhọ nồi để giã nát, sau đó lấy nước cốt pha với chút mật ong rồi chấm lên lưỡi của bé. Các bạn thực hiện cách này khoảng 2 giờ/ lần sẽ giảm tưa lưỡi ở trẻ.

Trị eczema trẻ em

Theo y học cổ truyền, eczema trẻ em thuộc phạm trù thai liễm sang, chủ yếu do thấp nhiệt nội uẩn, phát ra ngoài da. Với bệnh này, phụ huynh hãy dùng  50g cỏ nhọ nồi, sắc lấy nước cô đặc và bôi chỗ đau. Thông thường ường 2 – 3 ngày sau dịch rỉ giảm rõ ràng, đóng vẩy, đỡ ngứa, khoảng một tuần sẽ khỏi. 

Chữa rong kinh ở phụ nữ

Ở phụ nữ, rong kinh là tình trạng chu kỳ kinh nguyệt kéo dài hơn bình thường. Hiện tượng này là dấu hiệu của sự rối loạn sức khỏe, gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống sinh hoạt.

Trong trường hợp bị rong kinh nhẹ, bạn có thể lấy một nắm cây nhọ nồi tươi giã vắt lấy nước cốt để uống hoặc sắc nước từ cây nhọ nồi phơi khô. Nếu huyết ra nhiều, bạn cần kết hợp thêm cây huyết dụ hoặc trắc bá diệp…

Chữa tóc bạc sớm 

Để giảm thiểu tình trạng tóc bạc sớm, bạn dùng một nắm cỏ nhọ nồi rửa sạch, nấu cô đặc thành cao rồi cho thêm một chút nước gừng và mật ong vào đó. Sau đó bạn nấu cho cô đặc lại lần nữa rồi bạn cho vào lọ thủy tinh. Bạn cần lưu ý đậy nắp kín và bảo quản nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp từ mặt trời. Khi dùng lấy 1 – 2 muỗng canh, hòa với nước ấm hoặc cho thêm ít rượu gạo để uống 2 lần/ngày. 

Chữa suy nhược cơ thể, thiếu máu, ăn không ngon

Trong Đông y, cây nhọ nồi được sử dụng trong thang thuốc giúp cải thiện suy nhược cơ thể, ăn không ngon. Theo đó, bạn dùng một nắm cỏ nhọ nồi, 50g gừng khô, cùng với 100g mần trầu sao sơ qua, sau đó đổ thêm 3 chén nước dừa tươi nấu còn 8 phần là được. Bạn nên uống ngày 2 lần sẽ phát huy tác dụng.

Tổng hợp